UNKRUT
Im Jahre 1960 hatten Hermann und Gisela Claudius ihr Haus in Grönwohld, am Rande der Hahnheide, in der Nähe von Trittau bezogen. Hier entstanden die „Rimels“, wie der Dichter seine vorliegenden Verse bezeichnet.
Im Nachlass liegen zwei Fassungen dieser Sammlung in kleinen Mappen vor, die erste aus dem Jahr 1967, die zweite, überarbeitete, aus dem Jahr 1968.
Er wollte sie zuerst schlicht „N I X“ nennen, entschied sich dann aber für den Titel „Unkrut“. Die meisten Gedichte blieben unveröffentlicht, nur einige aus dem Manuskript wurden im 3. Band der Jubiläums-Ausgabe gedruckt.
Die vorliegende Ausgabe hat alle Gedichte aus beiden Fassungen übernommen, in Reihenfolge und Text vorrangig auf der Grundlage der jüngeren Mappe.
Hier berühren sich die Lebenserfahrungen des 90jährigen Dichters mit modernem Zeitgeist. Hermann Claudius vermag in seiner plattdeutschen Sprache einfach und doch kraftvoll zu gestalten, was er aus dem Spiel der Natur am Wege entdeckt, was aus dem Unscheinbaren heraus sich bilden und wie man sich daran erfreuen kann.
Inhalt nach Titeln
| Unkrut Bi Trittau Wi! Scherzo April! Gras (Kneipkur) En Sünnenkind De Sak Klokschieter De eerste Mai Leef In Schummern Unse Sprak Uns‘ Sprak Ick Int Hus alleen Min Rasen Philosophie Buernland De Hasselpock Lütt Appelboom Glück? Kreihn Waschdag Mewen! De Beernboom Lütt Sleepsteert | Regen Metten Angler Swippsteert Sünnblomen In' Buss I In' Buss II Dat Bild Bi Schoster Muck Vadder Scheel Den Knick henlang Ein Stück Heimat Min Fru Leef Frünn'? Duvenstedter Brok Füer! Min Nahber Achtern Knick Planten Dicke Daak Lütte Welt Selanna Dat Awendleed Lütt Abwendleed De letzte Fleeg | Blots en Wulk Min Eek De letzte Ros' September Idyll Mynheer Klas Min Steenbiel Fru Venus De Maan un ick Radio Fram Swiegen Gode Nacht Droom Spöök Awendleed Gode Nach'! De hillig Nach' Jannewor To Nacht Wolang? De Akelei Ick wull Sluhs |
U n k r u t U n k r u t heet min Bok. Dat is wull nich klok. Man mi freid, wat so vun sülwen an' Weg sick utseit. Mank Grön un Grön un Grön blag un rot un geel, de Natur ehr Speel - wunnerschön! Gornich klok: U n k r u t heet min Bok. | B i T r i t t a u (as Ol-Möller vertell) Bi Trittau steiht en ole Eek. Dree Mannslü' köönt den Stamm knapp meten. Napolium hett dorünner seten. - De Boom de kann dat nich vergeten. - Hett Swattbroot dor mit Mettwußt eten an'n lütten Disch mit witte Deek. Wat nahsten keem, dat weet ji ja: Oll Moskau brenn un Leipzig buller. Bi Bellealliance güng dat noch duller, Ol Blücherten kreeg sienen Kuller - - Na - un op't Letzt: Sankt Helena. Un ümmer steiht de ole Eek. Dree Mannslü' köönt den Stamm knapp meten. Napolium hett dorünner seten. - De Boom de kann dat nich vergeten. - Hett Swattbroot dor mit Mettwußt eten an'n lütten Disch mit witte Deek. |
| S c h e r z o Wat bün ick doch för'n Schriwermann: Ick frag min lütte Wallnuttkröt, wenn ick nich wieder kann. Ut Wallnutt nickt mi to mit Pli. Se wackelt mit'n Kopp un Steert un kickt na mi. Sett ick min Fedder wedder an un schriew - foorts is se still för sick op ehren blagen Steen. Un allns is in de Rill. - - - - - - - - Mal weer se futsch. Ick sök na ehr en halwe Stünn' un keem erst wedder in de Gang'n, as ick ehr wedderfünn. |
G r a s (K n e i p k u r) Dörch't Gras, dörch't gröne Gras dor gah ick geern verdwaß op barße Fööt ümher un will nich mehr. Mi ward so still to Sinn vun Fööt to Kopp. Ick bün ut Stadt rut un ut Steen mit mi alleen. As weer't en Kinnerspeel: de Hundsblom'n geel, so geel! An jüm vörbi dörch't Gras barfoot verdwaß. | E n S ü n n e n k i n d " E r e i g n i s " Ick sitt un tipp - nee, füng jüst an to tippen - dor sett en Sünn'kind sick mi op min Hand. Lütt rodes Ding mit swatte Placken un krüppt dor lank. Ick kann nich widertippen. Ick sett dat in de Stuw op't gröne Blatt dor vun sunn' Blom in' Putt. Dor bliwwt dat sitten un kickt sick üm, as wenn't al Fröhjohr weer. Un is doch Jannewor. Du keemst to fröh, lütt lewig Deert. Dat geit ok Minschen so. |
D e S a k (Klokschieter) De Eer dreiht sick? Stopp! Wi seggt: de Sünn geit op! Un nich minner: de Sünn geit ünner. De Eer steit fast. De Eekbom waßt. Wi ok. Staht fast op de Been. De Kopp is klok. Unse Sprak is klöker. Seker is seker! De Sünn geit op! Wunnerschön mit Ogen to sehn, wenn se ünnergeit un ehr Füer slei't. Se is en Deel vun unse Seel. Dat is en Sak un bliwwt en Sak in unse Sprak. | D e e e r s t e M a i ! Manto un hau min Piep mi twei, dat ick nich sitt un smök! Hüt is dat Mai! De eerste Mai! Nu rut ut Stuw un Kök! Un plück di een Vergißmeinnicht un ok en Primel geel! Dat lacht di allens int Gesich'. De Sünn' de driwwt ehr Speel. De Mai, de Mai, de eerste Mai! Dat ick nich sitt un smök - manto, hau mi de Piep man twei! Un rut ut Stuw un Kök! |
| L e e f ? ? De Leef? - Dor swieg man lewer. Dat is, wenn du bi'n Melkputt steist: op eenmal kakt he öwer! De Melk - de lehrst du kaken, dat se di nich mehr öwerlöppt. De Leef? - Dat sünd sunn Saken. Hett nix mit Tiet to kriegen. Bi de H e t h i t e r weer't al so. Wi wüllt man lewer swiegen. | I n S c h u m m e r n (N a t u r) He un se geel un swatt, Kater un Katt - - Un dat schummert, dat schummert al sach' He un se bi'nanner dich', Gesich' an Gesich'- - Un dat schummert, dat schummert so sach'. He un se. He hett ehr ümfat. Nu lat doch, lat! Un dat schummert, dat schummert so sach'. He un se - - Weer dat en Schrie? Iel en Uhl vörbi? Un dat schummert un schummert - un swiggt. |
| U n s e S p r a k Uns' Sprak is wak. Keen ehr versteit, de weet, dat achter ehr dat Swigen steit. De Minsch bi uns int deepste Glück, de swiggt. Sin Woort, dat bliwwt bestahn em int Gesicht. Un ok in' deepen Smart un dor erst recht. Uns Sprak de is sick Herr un is sick Knecht. Keen ehr versteit, de weet, dat achter jehr uns' Eegen steit. | U n s ' S p r a k Uns' Sprak is slicht, vun still Gesicht, en schuge Deern un danzt nich geern. Ick speel de Fleit. Un kik: dat geit! Se sett ehr Föt un kickt al söt. Ick fleit nu still, as se dat will. Un sachs ehr Seel kümmt mit in't Speel. Se smitt de Been so slank as een. Nu kik mal, kik: sick sülm Musik! Un wat dat geit! Un wat dat deit! Un heel vun sülm. Se brukt keen Fleit. |
| I c k (Min Bild vun Prof. Arthur Illies) Ut min Kleedaasch reck ick mi op un kik di an. Min linke Hand liggt op dat Bok. Ick heww ehr sacken laten. Dat Bok is slaten, ik ok. Op mine Bank ut Steen sitt ick mit mi alleen. Man so: Buschwark un Bom achter mi, de hört darto. Lonicera speelt üm mine rechte Hand. Un dat seggt veel un brukt keen Wöör. De Maan de ei't mi öwer min Gesicht un swiggt. | I n t H u s a l l e e n Min Fru is to Stadt. In'e Köök is allens trecht. Ik kenn dat, bün sülven mien Knecht. In't Huus hüüt alleen, wat ik do, dat is recht. Dat is mien Högen: ik kann mi rögen, as mi to Sinn. Dat's klor: versteken is se ja dor mit ehr flassen Hoor, mit ehr flinken Fööt. Aver wi kaamt uns nich in de Mööt, sünd uteenanner bi eenanner meist mehr as vörher. Wat sünd ok Wöör? Klock negen is se wedder dor. Ehr Tee steiht klor. |
| M i n R a s e n - Min Nahber A b s sin Rasen vör Dör, de's blank. Dor is keen Unkrut mank. Min'n Rasen mag he nich. De hett ja keen Gesich'! Nahber, hör to! Int Vörjohr is dat so, denn kaamt de Hundsblom'n veel, int gröne Gras dat Geel! Min Rasen ward fideel! Nahsten de Marmelblom'n all dicht tosom'n witt bi witt. Wat dat schient! Min Rasen grient! Denn kümmt de Klewer. Den hett he noch lewer! En Veerblatt dormank - Twee Stück! Dat bedüd Glück! Toletz de Günsel blau-vigelett. De Summer geit sachs to Bett. Awer min Rasen, lewe Mann, wat de mi allens vertellen kann! | P h i l o s o p h i e In unse Grönkohl binn'n, dat is doch rein en Sünn': dor sitt uns' Has dobin'n un sitt un sütt mi an so frech he dat man kann. Wi kennt uns al dree Johr. Dat is he, dat is klor. Ick riet dat Finster op - - - un klapp dat wedder to. Lat em! Dat is nu so! |
| B u e r n l a n d Dat's noch en heel Stück Buernland: min Nahber meiht noch mit de Hand. Wat blinkt sin Seiß! Un wat se singt! Ick weet keen Leed, dat schöner klingt. De Sünn' de schient. De Luft steit still. Hier is de Dag noch in de Rill. De Garsten steit so gollengeel, as weer de Summer man en Speel. Un wenn min Nahber denn so steit un sine Seiß denn dengeln deit, dat is in dat Allegro binn'n dat Scherzo, üm sick to besinn'n. Ick kik em to un hör em to, dat's beter as bi't Radio. Dat is noch en Stück Buernland: min Nahber meiht noch mit de Hand. | D e H a s s e l p o c k Op'n geelen Steen, saftig-grön, Kopp introcken un Been, sät en Hasselpock glatt as ut Porzellan un keek mi an. Na'n gode Stünn' weer'ck wedder ünn'. Süh an: as ut Porzellan saftig-grön op den geelen Steen, Kopp introcken un Been - - sät he noch dor un keek mi an. Wunnerbor!! |
| L ü t t A p p e l b o o m De Kniepscheer in de Hand güng ick in' Gor'n un stünn vör minen Appelboom un keek em an. He harr sin Telgen utscheten laten öwer de Maten veel. Ick segg: Gew her! Un bör min Scheer un amputeer min'n lewen lütten Appelboom, bet dat he rund un beter stünn un sick besünn to blöhn. De doden Telgen legen int Gras dorbi. Ick höll de Kniepscheer noch in min Hand - - - - - - - - - - un w i ? | G l ü c k ? Noch is't Feberwor. Awer de Sünn' is dor un de erste Florfleeg. Kennst du ehr? Nee, dat is keen Fleeg, is min Vörjahrshög so grön un licht, hett gorkeen Gewicht, Flünken ut Sied un Ogen as Gold. Dor sitt se ant Finster un will rut. Ick kumm bi - un ick glöw, se kennt mi - fat ehr bi de Flünk, mak dat Finster klor - un dor flüggt se! Wohen? Se kennt wull ehr Glück beter as ick. |
| K r e i h n De Kreihn, swatt un swör öwer den plögten Acker her dusend un mehr, as harr de Eer Flünken kregen. Wat dat wichtig spazeert, unscheneert. Nu de Dohlen dormank, leifig in' Gank un gau mit ehr grise Mau. Ick kik jem to. Dat is nu so: as noch Minschen nich weern mit Plögen un Sei'n weern blots Dohlen un Kreihn. Ick mutt mi rein achter min Eeken versteken as Minsch. Un as weer ick op de Eer de E e n un alleen! | W a s c h d a g De Wäsch de hangt dor an de Lien un dröögt dor in den Sünnenschien un weiht dor in den Wind. De Wind is en vergnögten Mann. He treckt sick gau de Büxen an, de Frugensbüxen günt! Dor is he all sin Daag nich bang' un weet dor bannig rintolang' un treckt jem stramm. Nu kik! Un so in' hellen Sünnenschien dor danzt he lustig lank de Lien mit Metta un mit Miek. Dor treckt en grise Wulk tohop. De Frunslüd kaamt in hellen Lop, wildat ehr Wäsch meist dröög is. Dor jagt de Wind ehr weg, de Wulk, un driwwt denn wider sinen Ulk, heiho! - wildat sin Höög is. |
M e w e n ! Wöör, nu möt ji swewen! Mewen sünd ji, Mewen, min Papier de Hewen. Un min Arms, so dücht mi, sünd as Flünk so licht mi un de Wulk al dicht bi. Man dat bliwt min Wöör wull. Un dat makt mi mör wull. Wat ick al as Gör wull. Strandlank, wenn de Wind weih, ick mi as en Stind frei un mi üm un rüm dreih. Swewen, nix as Swewen wull ick as de Mewen - . . . . . Sünd blots Rimels blewen. | D e B e e r n b o o m "Dat argert een'n, wenn een hier geit, wat sick din ole Beernboom deit, de merren in din Opfohrt steit mank nix as Steen. De steit hier slech, E d u ! De mutt hier weg!" Oll Röper swiggt un steit dor mit'n klok Gesicht. De Hoffbur - he kümmt jüst ut Döör - de grient un seggt: "Wat L e w e l s weer, oll Lewels - ick weer dunn noch Gör - de sät op düsse Bank mit mi tosom'n, ät Pannkoken, keek in den Beerenboom un sä to mi (wat langsam güng sin Tung'n) "Jung, woveel Vagels hewwt dor baw'n al sung'n: de Sprein, de Drosels, Goldammer un mehr - ick tell se di so gau nich her. Wat weer de Hoff, wenn nich de Beernboom weer!" "Dat hett oll L e w e l s seggt vör mannig Johrn. Dat liggt mi hüt noch in min Ohrn. Nu weeßt du, R ö p e r , wat dat deit, dat uns' ol Beernboom mank de Steen hier steit." Un G e r d a u grient un dreiht sick üm un geit. Dor flüggt en Drosel jüst in'n Boom un fleit. |
| L ü t t S l e e p s t e e r t (Kapuzinerkresse) En lütten Sleepsteert alleen steiht achter den knallroden Steen eidottergeel. Sin Bläder darto grönkäsgrön, en Speelwark lustig antosehn. In Gedanken - ick heww dat nich hild - mal ick mi dat as en Bild: knallrod. grönkäsgrön, eidottergeel. Achter min Seel - wenn ok vergeten - hett al jümmer sun lütten Pinselmann seten. De lütt Sleepsteert alleen achtern knallroden Steen broch em wedder to Been. | R e g e n De Regen dröppelt. Mi weer so drus. As leep mi öwer't Lief en Lus. As güng in' Kopp mi all'ns verdweer. De Regen mak dat jümmer mehr. He dröppelt, ja. De Wind de weiht. Man dor! Wat's dat? De Amsel fleit! De Amsel fleit. Wat mi dat hög. - - - Mi dücht, de Regen, de löppt drög. |
| M e t t e n Metten? Igitt! Mußt jem nich petten! Se sünd meist sülwen noch Eer. Milliardenwies is dat ehr Paradies. Se makt dat darto - för uns' Buern ok. As nich klok freet se sick dor hendör. Un de Eer ward möör. Wat se sich nich möhgt! Un de Buer bawen plöögt. Nu kann de Saat na ünn'n torecht sick finn'n. Jaja, de Metten! Mußt jem nich petten! | A n g l e r (Albert Koss in memoriam) He sitt an sinen Angelschacht an' Bek. Un langsam ward dat Nacht. He weet, hier hett he sin'n Versteek, de scharpe Hek, de moje Hek. Rundrüm dat Water dat bliwwt still. Worüm he wull nich biten will? Wenn'ck mi besinn: harr ick dat dahn? Beet ick an jedeen Haken an? Dat däh ick nich. Ick weer to klok. Jaja, de Hek, de is dat ok. - - - - - - - - So sitt he mit sin'n Angelschacht bet dat dat würklich duster Nacht. De Maan geit op un swemm in' Bek, as sök he mit em na den Hek. Dor bitt he! Höi! De Stohl de kippt. De Hek is ut den Haken wippt! De Maan de kickt. |
| S w i p p s t e e r t Dor spazeert he verdwaß öwert gröne Gras un wippt mit'n Steert. Em geit nix verkehrt. Kik, wat he sick dreiht, wat he snappen deit! Sitt ick jüst vör Dör un kik em an, kümmt de lütte Mann so klok as Een - dat schall wull we'n - mi meist an de Been - Un denn wuppdi fri na sinen Smack sitt he opt Dack. Un he kickt ümher, as wenn allens runrüm em to eegen weer. Wenn ick flegen künn opt Dack in de Sünn' - - He is al wedder ünn'n un spazeer verdwaß öwert gröne Gras un wippt mit'n Steert. Em geit nix verkehrt. | S ü n n ' b l o m e n Se staht so dicht tosamen as Frunslüd, de ton Sludern kamen. De Kopp is jem al swör. Se weet nix mehr. Söß - söwen in de Rill se staht so still un kickt man an sick rünner as arme Sünner, lat ehr Kleeder hang'n, weet nix antofang'n. De Sünn de eit jem ehr geelen Hoor. Se ward dat nich gewohr. Un de Lünken, de Ös, sett sick jem op de Näs. |
| I n ' B u s s De Buss is vull. Wi fohrt na buten. De Wischen links un rechts sünd grön. De Kasbeernboom fangt an to blöhn, so lisen witt. Alleen dat sütt in' Buss keeneen. Se sitt as weern se Steen, holt vör de Näs ehr Blatt. Dor steit denn dat: Ein Boeing abgestürzt bei Kamberlot. Alles tot. In Kanada erdrosselte eine Mutter ihr Kind. In Kairo heftiger Saharawind. - - - - - - - Un wat allens wesen - - Jedereen in' Buss mutt dat lesen, Kopp bi Kopp. (Amenn' sütt dor gorkeen mehr op?) Stopp! Ick drück op den Knop: tut! Un stieg gau ut. | I n ' B u s s (II) Ick sitt in' Buss. De Lampen sünd ansteken. Dor heww ick mi de Lüd ümher bekeken. Eerst den Schafför ganz vöörn. Ick much mi nich mit em vertöörn. So small sin Kopp. De Hals alleen! Sowat hau'n mal de Oln ut Steen. Heel dicht - sin Kopp sackt ümmer deeper - en jungen Keerl, vun Kopp to Fööt en Släper. Wat hett em wull den Dag so möhgt, dat sülm sin Näs sick rünnerbögt? De Fru! Wat de ehr Ogen dreiht, un wat dat breede Mul ehr geit! Gollengeeles Hoor - wat echt, ward een nich klor. Un dor - ick sett mi eerst mal trecht - wat's dat för'n schullerbreeden Knecht? Und wat en Kopp! En Duwwelkopp! Sin Hot de paßt dor gornich op. Sin Backenswung de bargt wull Tähn - wenn he dat wull, denn knackt se Steen. Nu steit he op. Dat harr'ck nich dacht - ick glöw warraftig, ick heww lacht - de Keerl hett kotte krumme Been, un sett se dösig öwereen. Ick dreih mi weg. Süh dor: wo s ö t ! Dat doch dat Glück in' Buss ok blöht: Op Moder ehren Schot en Gör. De roden Backen! Wat för'n Klör! De blagen Ogen! Un so deep, as wenn dat Wunner dor noch sleep. Ick mutt in't Wunner rein mit rin, as wenn ick anners gornich bün. De Buss, de is de Buss nich mehr. Wat hett dat allens runüm Klör vun di, du söte Appelsnut. - - Ick wull - nu stieg ick noch nich ut. |
| D a t B i l d He harr en Buernhoff un malt nu geern wat üm em rüm is: Dik un Bööm un Wulk. So, as se sünd un nich, as he jem will. Dor is en Ruh in sine Biller binn'n. He hett mi lang al leef un schenkt mi wat he so malt hett. Ick hang dat op in min lütt geele Stuw. Vun' Schriewdisch ut kik ick sin Bild mi an un nick em to. De ole Linn' de steit so as op Luur, as luurst du achter ehr, Fründ Meyer-Buhr. | B i S c h o s t e r M u c k Wi kennt uns. He besahlt min Schöh. Ick frei mi jümmer, wenn'ck em seh. Sin Radio geit ümmerto. Dat is nu so un bliwwt ok so. "God'n Meugen!" segg ick, "Schoster Muck!" Denn kickt he op vun sinen Buck un sett sick wat torecht. Wat he denn seggt, kann'ck nich verstahn. He grient un stellt sin Radio aff un kickt mi an. Wat mi dat freit: as wenn de Morgensünn' opgeit. He besüht min'n Schoh. Jawull, dat mutt nu so un so. Un denn kümmt en lange Geschicht. De verstah ick nu wedder nich, wenn ok sin Radio swiggt. (Schostergeschichten sünd half al Dichten) Awer sin Gesicht un sine Rundlichkeit, wenn he so op'n Buck dor hucken deit, dat seggt mehr as en Bok, un weer dat noch so klok. Toletz is't dahn. He stellt sin Radio wedder an un grient. Un de Morgensünn' schient. |
| V a d d e r S c h e e l (Mudder Scheel nachbarlich) Gah ick spazeern un gew min Föt ehr Deel, denn is mi dat, as müß nu Vadder Scheel dor achtern üm de Eck nu bögen. Wi drapen uns un stünnen denn to swögen. He smök denn sin Zigarr, sin Hund de sprüng ümher. Dat is mi noch, as wenn dat güstern weer. Man he is dod. Ick gah hier nu alleen. Herrjeminee! Dor is de Steen, ne'm he sick geern verpusten däh. Ick stah dor still. De Steen de swiggt. Hier swiggt ok min Gedicht un wüß noch veel vun em, ol Vadder Scheel. | D e n K n i c k h e n l a n g Ick gah den Knick henlank. He ward al geel. Dor dücht mi dat, as wenn he lachen deit, dat em de Wind sin Bläder as int Speel, sin eegen Bläder, üm den Kopp al sleit. He weet un weet dat wiß: dat he besteit. So alle söwen Johr, denn geit de Bur em mit sin Äx to Lief un haut em aff. He lett ok nix bestahn. Dor is he stur. De Wall sütt ut, as weer he man en Graff. En geel Johannikrut blots kickt noch raff. Nee, nee, de Knick, de markt dat nich. Man blot ick sülm, wenn ick dor lank gah, denk min Deel. De Wind, de langt dorbi na minen Hot, as weer de ok en Blatt man heel un deel. Un - Düwel ok! - he is as de so geel! Ja, ja, min Knick! He steit bi hunnert Johr. Se haut em aff, man he sleit wedder ut. Denn he is mit sick sülwen klipp un klor un hett noch Platz för Gras un Kratt un Krut. Ick wull, wi harrn dat ok so seker rut. |
| E n S t ü c k H e i m a t He sitt an' Weg un krigt sin Fröhstöck rut. Sin Schüffel roht sick mit em ut. De Fahrweg harr en Lock. He mak dat dicht un fröhstückt nu mit en vergnögt Gesicht. Ja, wenn he nich to Grönwohld weer, Ol - L a n d a h l , denn güng all'ns verdweer. Sin Ogen sünd noch lang nich slecht. Ne'm Steen in Weg is, de mutt weg. Klock negen gah'ck den Weg geern dal. Amenn' sitt he dor wedder mal Ol - L a n d a h l mit en vergnögt Gesich. Dat Lock is lang al dicht. | M i n F r u Min Fru de sitt ant Finster un malt uns Dörp in' Snee. Ick lat ehr, gah sachs rünner un mak mi en Taß Thee. Denn lang ick ut min Böker en Bok rut vun Barrien. Un les un bliw bi't Lesen. He hett mi an de Lien. Klock veer dor kümmt se rünner de Wendeltrepp so licht, min Fru, dat Bild in Hannen un Glück ehr int Gesicht. |
| L e e f De Leef de is en Kamer. Dor kickt keen anner rin. Ehr Hart sleiht as en Hamer un stickt to Deepst dorbinn'. Un will Een dor an rögen, denn sleiht de Kamer to. Dor lett sick nich vun swögen. Dat is un blifft ok so. | F r ü n n Frünn'? Sä'ick Frünn'? Lat mi an Land! De tell ick aff an eene Hand. De dree - - veer - - Verwunnerlich. Se sünd mi Fründ un kennt mi nich. Un ick nich ehr. Alleen dor swewt wat twüschen uns, dat lengt un lewt. Dat sitt int Blot, nich in'n Verstand. Wi gewt uns sünnerlich de Hand. Dor is in uns, wat öwerflütt un dat uns ut de Ogen sütt. Wi reckt uns geern wat in de Pünt, man ganz dorbinnen noch dat Kind. Dat is, wil dat wi plattdütsch sünd. |
| D u v e n s t e d t e r B r o k In' Duvenstedter Brok dor sitt en Mann - em kennt ok veel - den is Natur sin anner Deel. En ole Eek - un stünn se scheef - as wenn sin Seel dorbinnen steek, hett he ehr leef. En Stork hört to em al twölf Johr. Ick sät bi em to Disch, dor kreeg de Stork sin Fisch. He nehm den Quark em ut de Hand un mak den Snawel spitz un klapper sinen Dank. Un Winterdag dor weer ick dor. De Snee leeg hoch un witt. Dor keemen - glöw mi dütt! - bi twintig Stücken Rotwild an un krüzen üm de Krüff. De Snee de lüch - man noch veel mehr Carl D u v e sin Gesich'. | F ü e r ! De Blitz de füll. Dat Hus brenn ut. Nu staht blots noch de Muern. Ick gah vörbi un kik dat an. Dat mutt mi würklich duern. De Lüd dorbinn'n verstünn'n dat Stück, bi sick sick to besluten. As noch dat Hus stünn, keek dat Glück em meist ut alle Ruten. De schönen Linn'bööm vör dat Hus de staht noch, as se stünnen, un schüttelt wull mit ehren Kopp, kikt se mal sachs na ünnen. De Jung twars mit den Schäperhund - wat maken de för Stücken! Dat Dack opt Hus! Un allens ward un mutt sick wedder schicken! |
| M i n N a h b e r Min Nahber, en lütten Mann mit en legen Foot liggt krank. Ja, wat is dat blot? Keen hett dat dacht: he fehlt uns sacht öwerall. He, de sünst jümmer helpen schall, is nich mehr dor. He schöw mit de Koor, he leep mit de Schüffel, he hümpel los ok op holten Tüffel, wenn't anners nich güng. He sprüng öwerall in. Un he harr jümmer ok wat in' Sinn, dat wat to lachen gew. Ganz drög keem he dor mit rut. Un dat makt jüst de Höög. Un nu liggt he krank. Ja, wat is dat blot: de lütte Mann mit den legen Foot is op eenmal ganz g r o t . | A c h t e r n K n i c k Min Nahber hett sin Zegen buten. Wat mi dat freit! Se stünn' för Johr un Dag in' Stall an de Keed un stünn' de Been sick stief un freet blots Hei. Nu stellt se sick an den Knick tohögt un hebbt ehr Lust. Se harrn dat würklich meist gor nich mehr wußt. Un hebbt doch Ogen grön un brun un - - ja, dat seggt keen een. Ut dusend Johrstiet kickt de Zeeg di an. Hest dat al sehn? Min Naber hett sin Zegen buten. Wat mi dat frei't. Un wat sunn Zeeg, wat se mi ankiken deit! |
| P l a n t e n Mit min eegen Hand plant op min eegen Land: dat is öwer'n Verstand. In min Finger dor sitt dat binn'n, dat de Wörteln torecht sick finn'n vun dat lütt Stück Krut. Töw man aff, denn kickt dat rut ut de Eer. Nix mehr. | D i c k e D a a k De dicke Daak de kruppt bet an min Dör. Denn ward mi Kopp un Hann' so swör, as wenn de Slap in' Schot mi bör. Mi op'n Schot sick bör un strak mi sacht. Un is mi meist, as harr de Slap wat lacht. Verdammi ok, dat is doch noch keen Nacht! Alleen dat Schimpen helpt nich - deit dat nich. Nu liggt de Daak vör Dör noch mal so dicht un kickt mi dösig an - - un swiggt. - - - - Ick bliw behangen hier in min Gedicht. |
| L ü t t e W e l t 1 9 6 6 De Welt is lütt man watt. Ick sitt to Grönwohld bi de Hahnheid' un schriew Platt. Ick legg de Fedder hen, lang achter mi un slag dat Bok op: H o k u s a i wull. De hett den Fujijama tekent so, as steeg de Morgensünn em ut de Bost. So much ik teken. Ick lat dat Bok un lang en anner her: den L i - T a i - P e . Dor les ick denn (un sett mi dat int Platt) En Wulk, ehr Kleed so witt, en Lilje ehr Gesich', ehr Aten söt. Min Seel flüggt mit. Un de dat süng de sprüng (sin Königskleed, dat sleep) int Fischerboot - - versöp. Dat weer noch wat. Un ick sitt hier to Grönwohld un schriew mien Platt. De Welt is lütt man wat. | S e l a n n a Ick heww em geern, wenn he so steit, de Maan, un öwert Holt rut lank den Hewen geit, wat he nu vull is oder small. Al S a p p h o süng em vör tweedusend Johr. Wat klüng dat klor: "Deduke men a selanna." Al duk de Maan sick ünner. So sing ick dat op Platt. Un he versteit ok dat un geit so as he güng, as S a p p h o süng. |
| D a t A w e n d l e e d (De sülwe Maan) Hendörch de dustern Twiegen seh ick de Maan dor stahn. So hett to sine Tieden min Or-ol ok al dahn. Un vun min Kinnerskinner - wenn denn de Maan so steit - ward wedder een vun wesen, de na em kiken deit. Hendörch de dustern Twiegen sütt de de Maan denn stahn un seggt: So hett vör Tieden min Or-ol ok al dahn. | L ü t t A w e n d l e e d De rode gode Sünn' sackt nu na ünn'n. Blag-vigelett de Wulk de is ehr Bett. Alleen de Sünn' is noch int Bett nich binn'n, pliert noch na ünn'n na ehr lütt Gör, ehr leef lütt Eer. Denn seggt se: So! un makt ehr Ogen to. 't ward Nacht. Orion treckt op Wacht. Wat he sick recken deit un steit! |
| D e l e t z t e F l e e g Dor dörch de Dönz hen - Kik! - de letzte Fleeg! Gau de Klabatsch! Nee. Lat ehr swewen! Vör't grote Wunner L e w e n lat uns mal stillstahn! Un denn - - - - denn wüllt wi wieder gahn. | B l o t s e n W u l k ? Nix as Waterblasen pall int Sünnenlich'. Un de Wulk dorbawen sülwen weet dat nich. Seh ick so ehr trecken, mutt ick simmeleern: geit dor lank, so dücht mi, as en dralle Deern. Reckt ehr Arms na bawen, swenkt en wittes Dok, danzt dormit un freit sick. Ick hier ünn' mi ok. Un so dreiht un dreiht se sick int Sünnenlich'- Un keen Wind verweiht se mi ut min Gedich'. |
| M i n E e k Op minen Grund de Eek is min. Se ward ok stahn, wenn'ck nich mehr bün. Ick gah in' Goorn wull op un dal un gröt min Eek denn jed'eenmal. Se sütt dat nich. Se lengt na Sünn' un markt den lütten Mann nich ünn'n. Ick gah int Hus un legg mi sach' un hör min Eek noch in de Nach'. | D e l e t z t e R o s ' De letzte Ros' ut unsen Goorn - se steit int Glas. Hett heel sick uteenanner dahn, witt as ut Wass. Röög ehr nich an! Se hett sick uteenanner dahn so heel un deel, as weer se garkeen Bloom mehr, blots noch Seel. Un süh: dor sackt dat erste Blatt al dal un liggt un kickt mi an mit still Gesicht - - - - - - - - - Nu segg du wat. |
| S e p t e m b e r De Sünn', de Sünn' steit still, bliwwt stahn, as wenn se nix mehr will, un kickt mi an. Un ick ok ehr un grien un nick ehr to. September-Awendschien is dat denn so. Wi kikt nich vör, nich trüch. Wi sünd blots dor. Un jedereen de swiggt heel openbar. Denn fallt en Woort - dat weet wi beid'- versleiht de Tungenslag de Seligkeit. | I d y l l Septembersünn' de liggt op Lur. An' Weg de ol verfullen Mur - wat wackelig al un scheef - Septembersünn' de hett ehr leef un eit un geit un deit üm ehr, as wenn se Wunner noch wat weer. Un ok de Drosel! Süh, se sett sick op de Mur un speelt Klar'nett, wat se sünst blots in' Sommer deit un sitt un fleit. Ick löhn mi sachen an de Mur - - - Wi beid'. |
| M y n h e e r K l a s Un wenn se mi nich gelten lat, de öwerkloken Heern, denn gah'ck to Klas in sine Kat. Ick weet, he hett mi geern. Na buten röögt he sick nich mehr. He sitt un smökt sin Piep. Ick pett denn in: God'n Dag, Mynheer! Denn is de Stünn' al riep. Wi snackt vun Röben un vun Koorn. Ick mutt em all'ns vermelln. He grient un kickt denn so verloorn un kümmt denn int Vertelln. He keem as Junkkeerl üm de Welt, op mannig Seilschipp Maat. He sammel allens, blots keen Geld. He hett noch allens prat. Un allens kraamt he sachen her un is dorop wat stolt: een' Grotmogul ut Bronze swör, een' Löw ut Ebenholt. - - - - - - - So geit de Tied op söben to. Ick segg: Go'n Nach', Mynheer! He stickt sin Piep sick an un so. Go' Nach'- knarrt blots de Döör. | M i n S t e e n b i e l D r o o m ? (Fründ Alfred Rust zu Ehren) Ick stünn alleen un grot öwer de Eer un höll en Steenbiel in min Hann'n un bör dat an min Bost. Dat Biel wör swör. Un do, da sä' de Stimm: Dräg du dat üm de Eer dreemaligmal. De Eer, se döggt nich mehr! Ick däh den ersten Schritt. Min Steenbiel lüch. Dat Lüchen füll mi öwer min Gesich' un brä' sick ut. Un ünner minen Schritt de Eer klüng. Ick g ü n g . |
| F r u V e n u s De Venus steit un lücht. De Maan ok stiggt - as wenn he sick versteek - man as en Siechel bleek - de lewe ole Maan. Ick kann em wull verstahn. Ick däh't an' leefsten ok. Alleen wi sünd to klok: wi möt den Wunnersteern vun achtern revedeern. Raketen sust mit Hüi dicht an em vörbi. Mit R a d a r ogen stief wüllt wi ehr nakt to Lief. Fru Venus! - segg ick sach' un nick ehr to: Go' Nach'! Dor sleiht se üm uns beid' ehrn Mantel E w i g k e i t. | D e M a a n u n i c k De vulle Maan de hett en Krink rund üm sick sla'n, en eegen Dink. Ick sitt alleen, eensame Mann, sitt op en Steen un kik em an. Un kik un kik, philosopheer. Dat is min Rik nu jümmermehr. Un dütt lütt Leed kümmt sachen bi un weet Bescheed üm em un mi. |
| R a d i o Johann Sebastian Bach Ick sitt alleen ant Radio Musik vun Bach. Ick hör ehr to. Ick legg mi trüch in minen Stohl un sitt as in en groten Sool un hör mit slaten Ogen stumm de Musiker opt Podium. Ick lüster op de Vigelin. Dat anner mutt de Bratsche sin. Un wat dat Cembalo mi freit, wat dat so leifig hüppen deit. Dat Cello: week un vull un deep, as wenn wat ut dat Duuster reep. As middenbinn'n mit ehren Schall as ut'n Busch de Nachtigall. Ick denk nich mehr ant Radio. Mit slaten Ogen hör ick to. | F r a m Toletz is doch de Minsch mit sick alleen. Un jümmer is he't, nich erst vör den Dod. Un is he't nich, denn is he meist keen Minsch. Denn fehlt em dat, wat Seel wi nöhmen doht, un weet nich wat. Din Seel un du - nee, nee, dat sünd nich Twee. Dat is de grote Frag, ne'm du an hangst, de kümmt un kümmt un de nix antern deit. Un al din eegen Frag versteihst du nich. Alleen se bliwwt. Un so büst du alleen un weeßt üm se. Un weeßt üm se. Dat is't. Un dat, dat heet ick f r a m. |
| S w i e g e n De Eekboom in den Awend steit. De Sünn güng lüchen ünner. Un süh: uns Herrgott sülwen geit den stillen Heidweg rünner. Un is mi so, as wies He mi, wo schön He allens schapen. Un steit nu dichten achter mi, is all min Seel Em apen. So stünn'n wi beid' un keken beid' un stünnen so un keken. Mi leep wat dörch as Ewigkeit. Man kunn keen Woort nich spreken. | G o d e N a c h t - Slap, du gode Mann, sett di an min Bett sin Kant, lang mi sachen dine Hand, dat ick di föhlen kann. Bög di dal to mi, dat ick dinen Aten spör, stiller as de stillsten Wöör dichten bi mi bi. Buten steit de Maan, steit dor mit sin still Gesicht, kickt mi an un kickt un swiggt as he jümmer dan. Un so swieg ick ok. Slap, un lat din Hand mi sacht. Un so ligg ick in de Nacht as en slaten Bok. |
| D r o o m Ick höll en hellichten Druppen as en Diamant in min holle Hand. De rull hen un her as int Speel. Dor seggt en Stimm: Dat is din Seel, de Druppen dor in din Hand. Spöhlt he öwer'n Rand, is he nich mehr. Un ick balanzeer min Seel in min holle Hand. Dor leep se an' Rand - Holl ehr wiß! . . . - - Ick wak op un keek. Se weer lerrig, min Hand. Mi früß. | S p ö ö k - - - - Mitünner üm de Middernacht - du hest noch lest un an gornix dacht - mit eenmal steit dor Een un kickt di an. Wat will de Mann? Du kennst em nich un sin Gesicht dat kickt di an. Un du em ok. Dortwüschen hangt en dünnes Dok so as en Rok. Denn treckt dat aff. Sleek he nu wedder to Graff, de Keerl - an sinen Likensteen? Dor! De Klock sleit E e n . Wegg is he. Nadenkern sitt ick. Keen schull dat wesen? Ick kann nich wiederlesen. |
| A w e n d l e e d Twee Wasslichter de staht op minen Disch. Ick steek ehr an, min Awendleed to schriewen. Nu brennt se still un kikt mi lurig an. Amenn' bün ick ehr nich de rechte Mann. Dor is noch Larm in mi. De mutt sick lösen. As in de Lichter mutt dat in mi dösen - denn weer dat dahn. De Flamm de suggt dat Wass un makt dat lüchten. So söcht min Seel dat Awendleed to finn'n. Min Fedder schriwwt un hett dat lang al binn'n. Min lewes Awendleed, dor büst du nu, dor geist du hen un letzt mi sachs alleen. Nu büst du weg un steist denn Swatt op Witt. Ick pus de Lichters ut un sitt nu, sitt. Dor is mi dat, as süng min Leed en Mäken un hölt dat Blatt un hett en Licht ansteken un singt - un ahn, dat se wat vun mi weet. | G o d e N a c h '! De Awend kümmt mit Swiegen to mi ünnern Boom. Ick seh den Newel stiegen. Ick hör den Wind wull sachen öwer mi int Loof. Dat fangt al an to nachen. En lütten Steern vun bawen ögt mi int Gesich'. Un dor ut sinen Kaben dor kümmt de Maan to stiegen un stiggt un kickt mi an. Un deeper ward dat Swiegen. Dat sitt ok in mi binnen. Ick bör dat mit na Hus, mi sülm in mi to finnen. |
| D e h i l l i g N a c h t (21. Dezember) De hillig Nacht kümmt nähger. Denn stiggt se wedder höger, de Sünn'. Ick bün vun ehr en Deel wull. De sitt in mine Seel wull deep ünn'n. De Wind de is min Aten. De Wulken sünd min Maten so leef. De Blomen sünd min Süstern, as weer'ck en Knupp noch güstern un t ö w . | J a n n e w o r Min Dörp in' Snee, in' deepen Snee, wat lett dat fin, wat lett dat fee. De Böm de weet dormit Bescheed, de staht in witte Fierkleed. Heel sachen fallt de Snee un lies un makt de Eer to't Paradies. Keen Schritt de Weg lank is to sehn. Ick sett em langsam, een bi een. Man dor op eenmal: en F a s a n ! de reckt sick op. Nu kik een an! Denn fohrt he aff in all sin Klür hen öwern Snee, as weer he Für. Un nu is allens wedder still, as wenn Een di wat seggen will, Een, de dor heemlich mit di geit un steit un de sick mit di freit. - - - - - - - De weeßt nich, wo H E heeten deit. |
| T o N a c h t Min Lewensgang - to Nacht dor makt he stopp. Dor springt en Grawen in mi sülwen op un fallt in min Gedanken rin verdweer, as deel he mi un ünner mi de Eer. Dat geit hendal un so, as duer dat. Un in de Grund dor ünn'n dor luert wat. Dor luert wat un hett sick langsam rögt un böört sick an de Grawenwand tohögt un kickt mi mit min eegen Ogen an, un kickt mi an, as noch keen Og dat dahn. Un kickt mi an. Un is keen Schritt mehr, de noch wieder kann. | W o l a n g '? Mal bün'ck nich mehr ant Lewen, bün bloß noch Wöör, de 'ck schrewen. So as een Blom de steit un bleiht un denn vergeiht. En Blom kannst du wull drögen un in't Herbarium di an högen. Man rüken deit se nich. So is dat ok mit min Gedicht, steit dat naher int Bok. |
| D e A k e l e i En slanke Akelei hett sick opdahn hatt an uns Trepp int Hus. Se is so klok: Will se noch rin int Bok? Dat schall se ok, alleen so fien as se is, köönt min Wöör nich sin. So smiet min Wöör ick hen un her, as harr'ck en Pinsel vull vun Klör. Un an de Trepp - wat mak ik dor? Een Krüz! Denn ward se ehr gewohr, dat nüms ehr petten deit. - - - - - - Wat se sick freit! | I c k w u l l . . . Ick wull dat schriwen, man ick kreeg't nich klor. Ick föhl dat blots in't allerbinnerst Binnen. Dat weer nich hier, un dat weer ok nich dor. Dat weer wull dan, un dat weer doch nich dan. As wull en ripen Appel wedder blöhn. Un düsse Blöt' - nee, nee, dor rög nich an! |
| S l u h s Dütt Blatt hang ick min Bok hier achteran. Ick schriew dat , mi ut'n Weg to gahn. In mi de Een den Annern nich verdriggt. Se drängelt sick. Un dat makt dat Gedicht. |
